Każdy uczeń posiada swoje obowiązki – które musi wypełniać, ale przysługują mu także prawa – z którymi powinien się zapoznać. Przeczytaj poniższy artykuł i sprawdź, jakie prawa i obowiązki posiadają uczniowie w polskich szkołach.
Gdzie zapisane są prawa i obowiązki ucznia?
Ogólne reguły opisujące prawa i obowiązki ucznia zapisane zostały w Konstytucji RP, Konwencji o Prawach Dziecka oraz Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka. Zasady, opisane w wymienionych aktach prawnych, dotyczą w głównej mierze obowiązków placówki, oraz zatrudnionej na jej terytorium kadry, wobec podopiecznych. Istnieją także inne przepisy, które wprowadzają ogólne regulacje – jest to między innymi prawo oświatowe, a także ustawy i rozporządzenia. Jeśli chodzi natomiast o szczegółowe wytyczne dotyczące praw i obowiązków ucznia w szkole, to każda placówka edukacyjna ustala je we własnym zakresie, a następnie umieszcza w statucie szkoły oraz obowiązujących regulaminach.
Jakie prawa ma uczeń?
Obowiązek szkolny to dla uczniów konieczność przestrzegania wszelkich reguł obowiązujących w danej placówce, ale także możliwość korzystania z przysługujących mu praw. Obecnie prawa ucznia określone są w szeregach aktów prawnych, jednak na ich ostateczną formę mają wpływ również władze placówki. Najważniejsze z nich to prawa do: właściwego traktowania; bezpieczeństwa; sprawiedliwej oceny; dostępu do informacji na temat swojej wiedzy; wolności słowa, myśli i wyrażania opinii; poznania programu nauczania; odpowiednio prowadzonego procesu edukacji; uczestnictwa w zajęciach pozaszkolnych i pozalekcyjnych w celu rozwijania zainteresowań; czasu wolnego, skorzystania z pomocy pedagoga i psychologa; korzystania z dostępnych w placówce szkolnej materiałów dydaktycznych i pomieszczeń szkolnych w czasie trwania zajęć; uzyskania pomocy od pracowników szkoły; uczestniczenia w życiu szkolnym i pozaszkolnym, a także prawo do składania skarg. Ogólnokrajowe regulacje nie określają np. jak i kiedy uczeń może poprawić uzyskaną ocenę – regulacją tej kwestii zajmuje się osobno każda z placówek szkolnych. Podejście do egzaminu poprawkowego, poprawa klasówki, sprawdzianu czy kartkówki ustalane zostają przez władze szkoły i zapisane w statucie placówki.
Jakie obowiązki ma uczeń?
Każdy uczeń posiada szereg uprawnień, jednak musi on także przestrzegać swoich powinności, takich jak np.: systematyczne przygotowywanie się do zajęć i aktywne uczestniczenie w życiu szkolnym; dbanie o wspólne mienie i przestrzeganie porządku na terenie placówki edukacyjnej; znajomość i przestrzeganie statutu oraz regulaminu szkoły; dbanie o dobre imię szkoły; współtworzenie dobrej atmosfery wśród rówieśników; punktualność; usprawiedliwianie nieobecności; systematyczne nadrabianie zaległości powstałych na skutek nieobecności; przestrzeganie zasad dobrego zachowania w szkole, a także poza nią; przestrzeganie wszelkich zasad współżycia społecznego; okazywanie szacunku pracownikom szkoły oraz pozostałym uczniom; a także wykonywanie zadań wydawanych przez kadrę. Podobnie jak w przypadku praw, tak i w przypadku obowiązków, każda z placówek może wprowadzać do statutu i regulaminów własne zapisy, takie jak np.: konieczność posiadania przy sobie legitymacji lub identyfikatora szkolnego, dbanie o estetyczny i nienaganny wygląd, noszenie określonych mundurków, przebywania wyłącznie na terenie szkoły w czasie trwania zajęć lekcyjnych i przerw, pełnienie dyżurów klasowych, czy też zakładanie stroju galowego podczas oficjalnych uroczystości szkolnych.
