Różowate- rośliny zielne i drzewa

Różowate- rośliny zielne i drzewa

Rodzina różowatych obejmuje rozległą rodzinę roślin drzewiastych, o pokroju krzewu oraz rośliny zielne, odgrywające ważną rolę gospodarczą. W skład rodziny wchodzą min róże, od których pochodzi nazwa a także drzewa i krzewy owocowe tj. jabłoń, śliwa, grusza, wiśnia, malina, morela, jeżyna. Kwiaty odznaczają się symetrią promienistą, podzielone są na kielich i koronę o stałej liczbie (5- krotnej) działek i płatków. Pręcików i słupków jest wiele, ustawione są w okółkach (a nie spiralnie jak u jaskrowatych). Na wyższym etapie rozwoju ewolucyjnego liczba słupków ulega redukcji i zrastaniu w słupek wielokrotny, również z wklęsłym dnem kwiatu (tzw. słupek dolny) jak u np. jabłoni. Taka struktura słupka lepiej chroni nasiona w czasie dojrzewania i umożliwia łatwiejsze rozmnażanie (kwiaty zapylane są przez owady). Rośliny różowate nie posiadają alkaloidów, dzielą się na kilka podrodzin. Do podrodziny różowych wchodzą poziomka, róża, jeżyna, pięciornik i inne. W rodzaju róża (Rosa) znajdują się gatunki dzikie i odmiany szlachetne, powstałe z wieloletnich hodowli. Mają pokrój kolczastych krzewów, liście nieparzysto pierzaste, kolorowe kwiaty o wzorze: *K5C5AnGn. Wiele słupków jednokrotnych umieszczone są na wklęsłym dnie kwiatowym, na zewnątrz liczne pręciki, kielich i korona. Po etapie kwitnienia dno kwiatowe przeistacza się w czerwoną, mięsistą okrywę, która jest jadalna, obejmuje wiele owocków (orzeszków) owocu zbiorowego. Róże zawierają witaminę C, płatki korony przeznacza się na olejek różany, są roślinami ozdobnymi. Dzikich, krajowych gatunków róż jest około 20, do najczęściej występujących należą: róża dzika (Rosa canina) zwana szypszyną, będąca dość dużym krzewem o kwiatach różowych, liściach 5-7(9) dzielnych, ząbkowanych i podłużnych owocach, (białawe owocki ze szczecinkami zamknięte w owocni), róża polna (R. arvensis), niewielki krzew kwitnący na biało, kwiaty zaopatrzone są w szypułki pokryte gruczołami, kielich odgina się w dół, szyjki słupka zrośnięte, listki eliptyczne, słabo owłosione, owocnia zaokrąglona. W ogrodach dominują róże o kwiatach pełnych, mające pręciki przekształcone w płatki korony. W skład rodzaju malina- jeżyna (Rubus) wchodzą krzewy leśne jeżyn oraz malina właściwa (R. idaeus), u której owoc zbiorowy zbudowany jest z pestkowców umieszczonych na wypukłym, dnie kwiatowym. W rodzaju poziomka (Fragaria) znajdują się kwiaty, które dodatkowo zawierają kieliszek (okółek działek). Zbiorowy owoc tworzy się na mięsistym i wypukłym dnie kwiatowym, w którym tkwią luźno rozmieszczone niełupki (orzeszki). Obok gatunków dziko rosnących do poziomek zalicza się truskawka (F. ananassa). Do poziomki zbliżony jest wyglądem pięciornik (Potentilla) rosnący w kilkunastu odmianach dzikich o żółtych kwiatach. Pięciornik gęsi (Potentilla anserina) spotkać można na torfiastych łąkach, podmokłych pastwiskach, polach, przydrożach. Rośnie w formie byliny, z której kłącza wyrasta rozeta pierzastych liści, pokrytych srebrnymi włoskami. W kątach liści znajdują się długie wici, które ukorzeniają się i z których wyrastają pojedyncze kwiaty o długich szypułkach. Owoc składa się z niewielkich orzeszków, umieszczonych na wypukłym i suchym dnie kwiatowym. Pięciornik to roślina lecznicza i użytkowa (karma dla drobiu). Podrodzina jabłkowych, w skład której wchodzą krzewy i drzewa dzikie i owocowe, pełni dużą rolę gospodarczą, są to grusza, jabłoń, głóg, jarząb. Kwiaty zbudowane są według wzoru: *K5C5A10-n G-(5). Dolny słupek składa się z pięciokomorowej zalążni, która łączy się z wklęsłym dnem kwiatowym (jego wewnętrzną ścianą). Z dna kwiatowego powstaje warstwa owocni zmięśniałego owocu. U gruszy szyjki słupka są wolne, u jabłoni częściowo zrośnięte u podstawy, kwiaty skupione są w baldachogronach. Jabłoń domowa (Malus domestica) tworzy szlachetne odmiany drzew owocowych, które wywodzą się z gatunków dzikich (jabłoń dzika czyli płonka-M. Silvestris) o kwiatach biało-różowych i zaokrąglonych kwaśnych owocach typu jabłka. Owoce zasobne są w witaminy, sole mineralne, węglowodany, substancje aromatyczne. Grusza (Pirus) pochodzi od dzikiej gruszy pospolitej (P. communis) inaczej gruszy polnej (biało kwitnącej). Jarząb pospolity (Sorbus aucuparia) zwany jarzębiną to drzewo lub krzew leśny, charakteryzuje się liśćmi nieparzysto pierzastymi, białe pachnące kwiaty skupione są baldachokształtne kwiatostany, czerwone, drobne owoce typu jabłka wykazują cierpki smak. Głóg (Crataegus) to również drzewo lub krzew o białych kwiatach i ciernistych krótkopędach oraz pierzastych liściach o zarysie klapowatym i jabłkowatych owocach. Do podrodziny śliwowych wchodzą drzewa i krzewy o jadalnych owocach zwanych pestkowcami. Są to śliwa, tarnina, morela, brzoskwinia, wiśnia, ich kwiaty zbudowane są według wzoru: *K5C5An.1oG1. Pręciki w dużej liczbie umieszczone są w okółkach zebrane po 10. Słupkowie ulega redukcji do pojedynczego słupka (jednokrotnego) zlokalizowanego na dnie kwiatowym (wklęsłym). Owoc należy do pestkowców, w owocni znajduje się wiele cukru. Śliwa domowa (Prunus domestica) rośnie w wielu odmianach owocowych, rodowodem pochodzi z Azji. Śliwa tarnina (P. spinosa) to gatunek dziko występujący, o białych kwiatach, dość często spotykany, w formie ciernistego krzewu, charakteryzuje się sino-granatowymi owocami (pestkowcami) o cierpkim smaku, jadalnymi po pierwszych przymrozkach. Wiśnia pospolita (Cerasus vulgaris) i czereśnia (C. avium) o białych kwiatach i czerwonych lub żółtych owocach pestkowcach, są szeroko rozprzestrzenionymi drzewami uprawowymi. Czereśnia rośnie także w formie dzikiej w lasach liściastych, w lasach o dużej wilgotności występuje czeremcha zwyczajna (prunus padus) o pokroju krzewu lub drzewa i aromatycznych kwiatach skupionych w grona, owocach pestkowcach barwy czarnej. Do roślin leczniczych należą róża psia (Rosa canina), malina właściwa (Rubus idaeus), głóg dwuszyjkowy (Crataegus oxyacantha), pięciornik kurze ziele (Potentilla erecta=P. tormentilla). Ochrona prawna dotyczy takich gatunków jak: jarząb szwedzki (Sorbus intermedia), jarząb brekinia (S. torminalis), wiśnia karłowata (Cerasus fruticosa), malina moroszka (Rubus chamaemorus), parzydło leśne (Aruncus dioicus).

Magnez w suplementacji
Zrozumienie próchnicy zębów: Przyczyny, zapobieganie i leczenie próchnicy
Rola diety i stylu życia w profilaktyce zaćmy: poradnik dla pacjentów

Dodaj komentarz