Do rodziny krzyżowych (Cruciferae), liczących około 3000 (100 krajowych) gatunków, klasyfikuje się liczne gatunki uprawne i chwasty np. rzepak, kapusta, chrzan, gorczyca, tasznik, ognicha i wiele innych. Dość charakterystyczną budowę kwiatów opisuje wzór: *K2+2C4A2+4G(2). Kwiaty dwusymetryczne zbudowane są z 4-działkowego kielicha i 4-płatkowej korony, ustawionych na krzyż. Inaczej niż u jaskrowatych, kwiaty roślin krzyżowych zawierają niewielką i stałą liczbę słupków i pręcików. Pręciki w ilości 6 są czterosilne (4 wewnętrzne są dłuższe od dwóch zewnętrznych), słupek jest górny, dwukrotny (utworzony z dwóch owocolistków), przekształca się z niego wielonasienna łuszczyna albo łuszczynka (torebka pękająca dwiema klapami, podzielona przegrodą). Nasiona pozbawione są bielma, zawierają dużo tłuszczu, liścienie są dobrze rozwinięte. Kwiaty zapylane przez owady, skupione są w pokaźne grona, liście pierzastosieczne. Rośliny z tej rodziny charakteryzują się wysoką ilością soli mineralnych i białek, z tego względu stanowią dużą wartość paszową, jednakże są trujące w wyniku występowania glikozydów i mocnych olejków gorczycznych w nasionach, podczas owocowania. Spośród chwastów należących do krzyżowych najszkodliwsze w uprawach polowych są zbliżone do siebie ognicha i łopucha. Ognicha inaczej gorczyca polna (Sinapis arvensis) to roślina jednoroczna o kwiatach złocistożółtych, w których działki kielicha są wyraźnie odstające. Rośnie wśród zbóż jarych w dużych skupiskach na glebach urodzajnych, ciężkich, zasadowych. Dochodzi do 60 cm wysokości, ma rozgałęziony pokrój, liście przy nasadzie są lekko pierzaste i wcinane, górne całe, lancetowate, owłosione, łuszczyna zaopatrzona jest w długą szyjkę. Nasiona mogą przetrwać dużo czasu w glebie, chwast trudno zwalczyć. Siewki ognichy są wrażliwe na mrozy, w uprawach zbóż ozimych nie występuje, na etapie rozwoju wegetatywnego stanowi paszę dla trzody chlewnej, nie nadaje się dla bydła, ponieważ zmienia smak i zapach mleka, podczas owocowania jest trująca dla bydła i koni. Łopucha inaczej rzodkiew świrzepa (Raphanus raphanistrum) to przypominający ognichę jednoroczny chwast rosnący wśród zbóż jarych, roślinności oleistej i okopowej, występuje na glebach lekkich i kwaśnych. Okwiat jasnożółty otoczony jest kielichem o przystających płatkach, duże liście są wcinane, lirowate. Łuszczyna wydłużona nie jest pękająca lecz tworzy jednonasienne niełupki. Gorczycznik pospolity (Barbarea vulgaris) to chwast polny występujący na stanowiskach piaszczystych i wilgotnych, bylina dwuletnia o kwiatach żółtych i lirowatych liściach. Tasznik pospolity (Capsella bursa- pastoris) o wysokości 50-60 cm, jest gatunkiem również szeroko rozprzestrzenionym, jedno lub dwuletnim o kwiatach niepozornych, niewielkich, barwy białej, owocem jest spłaszczona odwrotnie trójkątna łuszczynka (sercowata). Do krzyżowych należą również tobołki polne (Thlaspi arvense) wysokości 15-45 cm, również roślina dwuletnia o liściach całobrzegich, kwiatach niewielkich, białych, posiada charakterystyczne zaokrąglone, spłaszczone i szeroko oskrzydlone łuszczynki, roślina trująca. Stulisz lekarski (Sisymbrium officinale) jest rośliną jednoroczną lub dwuletnią dochodzącą do 30-60 cm wysokości, o kwiatach żółtych, liściach wydłużonych, lirowatych, wąskich łuszczynach przylegających do łodygi. Rzeżucha łąkowa (Cardamine pratensis) jest to roślina dochodząca do 15-30 cm wysokości, wieloletnia bylina występująca na podmokłych łąkach i pastwiskach, o kwiatach biało-liliowych, liściach złożonych, pierzastych i wydłużonych lirowatego kształtu. Kapusta (Brassica) to roślina uprawna, należąca do tego rodzaju kapusta warzywna (B. oleracea) jest gatunkiem dwuletnim, o takich odmianach jak: kapusta głowiasta biała oraz czerwona, mające liście gładkie, kapusta włoska o liściach pomarszczonych, brukselka o drobnych główkach, kapusty nie tworzące główek (kapusta pastewna, jarmuż, kalarepa, kalafior. Nasiona kapusty zasobne są w tłuszcz. Do rodzaju kapusty klasyfikuje się też rzepak inaczej kapusta rzepak (B. napus) jest rośliną jednoroczną ozimą lub jarą, którą uprawia się na nasiona wykorzystywane w produkcji oleju, odmianą jest brukiew (karpiel), roślina dwuletnia o grubym korzeniu spichrzowym. Do kapusty polnej (B. campestris) zalicza się rzepa pastewna o jadalnym korzeniu spichrzowym, rzepik, będący rośliną oleistą. Również kapusta czarna inaczej gorczycą czarną (B. nigra) jest jednoroczna, jej oleiste nasiona zasobne są w glikozyd sinigrynę, który w połączeniu z wodą daje olejek gorczyczny potrzebny do produkcji musztard, rozgrzewających maści i plastrów. Gorczyca biała (Sinapis alba) należąca do rodzaju gorczyca (Sinapis), tak jak gorczyca polna i ognicha, jest rośliną jednoroczną, oleistą, w jej nasionach znajduje się glikozyd sinalbina wykorzystywany do produkcji musztardy. Z nasion wytwarza się olej, gorczyca stanowi zieloną paszę. Rzodkiew zwyczajna (Raphanus sativus) podobnie jak łopucha, jest rośliną 1-2 letnią z korzeniami zapasowymi, odmianą jest rzodkiewka (R.s.radicula), warzywo jednoroczne. Jedną z roślin użytkowych jest również chrzan (Cochlearia armoracia) będąca rośliną warzywną, wieloletnią, w kłączu i korzeniu gromadzi wiele witamin i olejek gorczyczny. Należą tu też rośliny ozdobne jak maciejka (Matthiola bicornis), lewkonia letnia (Matthiola incana), lak pospolity (Cheiranthus cheiri). Spośród rośli krzyżowych ochronie prawnej podlega warzucha polska (Cochlearia polonica).